Noyabrin 8-i müzəffər Azərbaycan ordusunun işğaldan Azad etdiyi Şuşa şəhərini əbəs yerə Qarabağın göz bəbəyi adlandırmırlar. Mədəniyyətimizin bütün sahələrində dəyərli irsə malik olan Qala şəhərimiz yüzlərlə tarixi abidənin məkanıdır… Lakin təəssüflər olsun ki, erməni vandalları uzun illər bu mirası saxtalaşdırmağa və yox etməyə çalışıblar…
Azərbaycanın UNESCO-dakı nümayəndəliyindən Şuşada salamat tarixi binanın qalmadığı və 11 məscidin məhv edildiyi bildirilib. Bu barədə Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında daimi nümayəndəliyinin “Twitter” hesabında yazılıb. Ərazisinə bir şəhər, bir qəsəbə və 29 kəndin daxil olduğu Şuşa yüzərlə tarixi abidə məkanıdır. Əfsuslar olsun ki, 28 il işğal altında qalmış şəhərdə maddi-mədəni irsimiz erməni vandalizminin qurbanına çevrilib. Xüsusən də dini məkanlara, məscidlərə bilərəkdən böyük zərər vurulub. Şuşada yerləşən Yuxarı Gövhərağa məscidi, Aşağı Gövhərağa məscidi, Saatlı məscidi, Hacı Yusifli, “Çöl Qala”, Xoca Mərcanlı, Malıbəyli, Mamay və digər məscidlər, həmçinin Heydər türbəsi, Həzrət Əli kahası, Seyid Mirfəsih kimi ziyarətgahlar dağıdılaraq talan edilib. Unikal memarlığı ilə seçilən məscidlərimizin interyerləri demək olar ki, məhv edilib, minarələrin dekoru zədələnib. Xarabalığa çevirdikləri ibadətgahlar heyvan tövlələri kimi istifadə edilib. Bəzi tarixi abidələrdə isə saxtalaşdırma işləri aparılıb. Bunları nəzərə alaraq, işğaldan azad olunandan sonra Şuşa şəhərinin tarixi mərkəzinin UNESCO-nun Ümumdünya mədəni irs siyahısına salınması məqsədilə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən nominasiya dosyesinin hazırlanması istiqamətində işlər aparılır. Qeyd edək ki, Şuşa şəhərində ümumilikdə 549 qədim bina, ümumi uzunluğu 1203 metr daş döşənmiş küçələr, 17 məhəllə bulağı, 17 məscid, 6 karvansaray, 3 türbə, 2 mədrəsə, 2 qəsr və qala divarları mövcud olub.